Pracodawca, który zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy, od wypłacanego wynagrodzenia w dalszym ciągu powinien opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Co z zasiłkiem opiekuńczym, gdy pracownik nie wykonuje pracy
Pracownica została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jej umowa o pracę rozwiąże się z końcem października, a podczas okresu wypowiedzenia u nas została zatrudniona w innej firmie. W międzyczasie pracownica otrzymała zwolnienie lekarskie. Czy należy jej się wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy? Czy musi dostarczyć nam oświadczenie Z-15A (zwolnienie na dziecko)?
Pracownik zwolniony z obowiązku świadczenia pracy przesyła do tego zakładu pracy zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA w związku z osobistym sprawowaniem opieki nad dzieckiem. W związku z tym, że pracy w tym zakładzie nie wykonuje, nie należy brać pod uwagę tego zwolnienia i nie należy wypłacać zasiłku opiekuńczego. Zasiłek opiekuńczy będzie mu przysługiwać u pracodawcy, u którego świadczy pracę.
Co do zasady zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia nie powoduje ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenie za pracę, a w razie choroby odpowiednio wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek. Pracownikowi należy ustalić prawo do wynagrodzenia za czas choroby, a następnie zasiłku chorobowego i dokonywać ich wypłaty do dnia rozwiązania umowy o pracę, jeśli pracodawca jest uprawniony do wypłaty zasiłków.
W przypadku zasiłku opiekuńczego ZUS stoi na stanowisku, że zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu, który jest zwolniony z wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 oraz dzieckiem chorym do ukończenia przez nie 14 lat, jednak pomimo zaistnienia sytuacji uzasadniających jego nabycie, np. choroba dziecka w wieku do lat 14, pracownik może zapewnić opiekę dziecku, bo w tym okresie, u danego pracodawcy, zwolniony jest ze świadczenia pracy.
Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia
Pracodawca ma możliwość jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, niezależnie od tego, czy umowa zawarta jest na czas nieokreślony, na czas określony czy na okres próbny. Nie ma również znaczenia, która ze stron wypowiedziała umowę o pracę (pracodawca czy pracownik).
Istotnym jest, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy następuje na mocy jednostronnej decyzji pracodawcy. Dla jego skuteczności nie jest wymagana zgoda pracownika oraz pracodawca nie musi podawać pracownikowi powodów, z uwagi na które zdecydował się zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy.
Pracodawca może jednostronnie cofnąć zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy oraz wezwać pracownika do faktycznego świadczenia pracy.
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia może dotyczyć jego części, stosownie do potrzeb pracodawcy. Może również dotyczyć części obowiązującego pracownika etatu. Pracodawca również decyduje o tym, czy udzieli pracownikowi najpierw urlopu, czy zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
Przepisy nie regulują formy w jakiej powinno dojść do zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Uznaje się, że zwolnienie to winno wynikać z oświadczenia wypowiadającego pracownikowi umowę o pracę, a w przypadku gdy następuje już w trakcie trwania okresu wypowiedzenia – zawarte było na osobnym dokumencie. Zachowana forma pisemna służy do celów dowodowych, w razie ewentualnego sporu pracownika z pracodawcą.
Minimalna i maksymalna długość zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy uzależniona jest od długości okresu wypowiedzenia umowy jaki obowiązuje pracownika, ponieważ tylko w tym okresie pracodawca może zastosować instytucję zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy.
Wynagrodzenia za czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia
Pracownikowi, w związku ze zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy, przysługuje prawo do pełnego wynagrodzenia za pracę, niezależnie od czasu trwania i wymiaru zwolnienia. Zwolniony z obowiązku świadczenia pracy pracownik zachowuje status pracowniczy przez cały okres zwolnienia.
- Art. 362 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 1465 ze zm.).
- Art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1732).