Jeżeli natomiast udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych następuje bez wniosku pracownika (z inicjatywy pracodawcy), wtedy udzielenie czasu wolnego od pracy musi nastąpić najpóźniej do końca aktualnego okresu rozliczeniowego. Jeśli do tego nie dojdzie, pracodawca powinien wypłacić rekompensatę pieniężną za pracę w godzinach nadliczbowych.
W jakim terminie należy udzielić czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych
Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na odbiór przez pracownika godzin nadliczbowych po okresie rozliczeniowym, tylko zrekompensować nadgodziny finansowo, w sytuacji gdy pracownik zwróci się z pisemnym wnioskiem o przeniesienie nadgodzin na następny okres rozliczeniowy?
Jeżeli udzielenie czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych następuje na wniosek pracownika, nie ma przeszkód, aby pracodawca i pracownik uzgodnili, że ten czas wolny zostanie pracownikowi udzielony przed albo po zakończeniu aktualnego okresu rozliczeniowego. W przypadku, gdy pracodawca żąda, aby pracownik wykorzystał czas wolny przed upływem aktualnego okresu rozliczeniowego, lecz pracownik się na to nie godzi (nie dochodzi do porozumienia), wydaje się, że pracodawca może, wobec braku porozumienia, zamiast udzielić czasu wolnego, wypłacić rekompensatę pieniężną za pracę w godzinach nadliczbowych.
Zgodnie z art. 1512 § 1 Kodeksu pracy,w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.
Pobierz wzór dokumentu:
Natomiast w myśl art. 1512 § 2 Kodeksu pracy, udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
Jak wynika z przytoczonych przepisów, jeżeli udzielenie czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych następuje na wniosek pracownika (art. 1512 § 1 Kodeksu pracy), nie ma przeszkód, aby pracodawca i pracownik uzgodnili, że ten czas wolny zostanie pracownikowi udzielony przed albo po zakończeniu aktualnego okresu rozliczeniowego. W przypadku gdy pracodawca żąda, aby pracownik wykorzystał czas wolny przed upływem aktualnego okresu rozliczeniowego, lecz pracownik się na to nie godzi (nie dochodzi do porozumienia), wydaje się, że pracodawca może, wobec braku porozumienia, zamiast udzielić czasu wolnego, wypłacić rekompensatę pieniężną za pracę w godzinach nadliczbowych, zgodnie z art. 1511 Kodeksu pracy.
Jeżeli jednak udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych następuje bez wniosku pracownika(art. 1512 § 2 Kodeksu pracy), wtedy udzielenie czasu wolnego od pracy musi nastąpić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.
W przeciwnym razie, pracownikowi należy wypłacić rekompensatę pieniężną za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 1511 Kodeksu pracy). W tej sytuacji pracodawca nie ma obowiązku uwzględnienia wniosku pracownika o przesunięcie odbioru czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych na termin po zakończeniu aktualnego okresu rozliczeniowego. Co więcej, uwzględnienie takiego wniosku mogłoby budzić wątpliwości prawne wobec zasady literalnie wyrażonej w art. 1512 § 2 Kodeksu pracy, iż udzielenie czasu wolnego od pracy musi nastąpić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.
Czytaj także:
Czas wolny za pracę w godzinach nadliczbowych, udzielony po zakończeniu okresu rozliczeniowego
Art. 1511, art. 1512 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1465).