PIT-11 i PIT-2 w pytaniach i odpowiedziach

Dodano: 14 lutego 2023

Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawców po zakończeniu roku jest sporządzenie dokumentów PIT-11. Dodatkową trudnością jest nowy PIT-2. Formularz ten w nowej wersji będzie miał znacznie szersze zastosowanie niż dotychczas. Sprawdź, jakie praktyczne problemy wynikają z nowych przepisów dla płatników. Wykorzystaj w swojej pracy komentarze naszych ekspertów. Zastosuj właściwe koszty uzyskania przychodu w 2023 roku.

Poznaj odpowiedzi na pytania:

  • Czy pracodawca ma obowiązek poinformowania pracowników o nowym PIT-2 od stycznia br.? Chodzi mi obowiązek informacyjny jak w przypadku np. PPK, gdzie pracodawca musi poinformować o autozapisie
  • Od 1 stycznia 2023 roku zleceniobiorcy mają prawo do korzystania z miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek. Czy to prawo im przysługuje od wynagrodzeń za grudzień i wypłaconych w styczniu czy dopiero za styczeń wypłaconych w lutym
  • Pracownik osiągnął wiek powszechnej emerytury w grudniu 2022 roku (kobieta 60 lat). Czy od stycznia 2023 roku można zastosować ulgę dla seniora na wniosek wiedząc że w czerwcu prawdopodobnie odejdzie na emeryturę. Czy jeśli można, a pracownik nie złoży takiego wniosku w miesiącach, w których ma takie prawo, to czy będzie mógł to rozliczyć w picie rocznym za te pół roku i otrzyma zwrot podatku
  • Od 1 stycznia 2023 r. zatrudniamy pracownicę z Ukrainy, która pobiera ukraińską emeryturę. Czy może ona złożyć u nas PIT-2 oraz czy jej kod ubezpieczenia to 011010
  • Czy na deklaracji PIT-11 za 2022 rok wykazujemy składki na ubezpieczenie zdrowotne pobrane w 2022 roku. Chodzi o sekcję G punkt 122
  • Czy w związku z nowym drukiem PIT-2 - członek zarządu powołany uchwałą może wypełnić taki druk? Głownie chodzi o kwotę wolną podzieloną na góra trzech pracodawców- czy w ogóle kwotę wolną można odliczyć od podatku przy powołaniu? ( tak jak od 2023 dla umowy zlecenie i o dzieło)
  • Czy osoba która złożyła wniosek o stosowaniu ulgi dla seniora w 2022 roku, powinna złożyć również taki wniosek w 2023 roku? Czy jednak obowiązuje ten wniosek złożony w 2022 roku również w 2023 roku?

Obejrzyj wideoszkolenie:

Wypełniamy PIT-11 za 2022 rok

PIT-4R(12) deklaracja roczna o zaliczkach na podatek dochodowy za 2022 rok

Pobierz wzór formularza:

Formularz PIT-11(29)

Przeczytaj także:

Jest nowy wzór informacji PIT-11

Na co trzeba wrócić uwagę wysyłając PIT-11 i PIT-40A/PIT-11A

PIT-11

Jest to informacja o dochodach uzyskanych przez podatnika w poprzednim roku podatkowym, pobranych zaliczkach na podatek, a także o wysokości potrąconych przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W odniesieniu do tego rodzaju informacji za 2022 rok należy posłużyć się formularzem PIT-11 (29).

Sporządzoną informację PIT-11 pracodawca jako płatnik powinien przekazać zarówno fiskusowi, jak i podatnikowi (pracownikowi), którego ten dokument dotyczy. Przy czym przepisy ściśle regulują termin na wywiązanie się przez płatnika ze wspomnianego obowiązku. Mianowicie powinien to zrobić w terminach:

  • do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym – informacja dla naczelnika urzędu skarbowego,
  • do końca lutego roku następującego po roku podatkowym podatnikom – informacja dla podatnika (pracownika).

Wersja ta ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. i obowiązuje od 1 lipca 2022 r. Zastąpiła ona dotychczasowy wzór wspomnianej informacji z indeksem 28, uwzględniając zmiany w przepisach wprowadzone wskazaną wcześniej ustawą nowelizującą z 9 czerwca 2022 r. Poprzedni wzór formularza PIT-11 (28) obowiązywał do 30 czerwca 2022 r.

Dużą zmianą dla podatników wprowadzoną przez Polski Ład z początkiem 2022 roku było podwyższenie kwoty wolnej od podatku do wysokości 30.000 zł. Wpływa ona bowiem na ostateczną wysokość podatku PIT, m.in. dzięki temu, że od jej podstawy naliczana jest kwota zmniejszająca ten podatek (tj. 30.000 zł × 12% = 3.600 zł).

Modyfikacji na korzyść podatników uległy również progi podatkowe określone w ustawie o PIT, wyznaczające stawki podatku, które należy stosować w zależności od osiąganych w danym roku dochodów. Mianowicie kwota wyznaczająca granice pierwszego przedziału skali podatkowej PIT wzrosła od 1 stycznia 2022 r. z 85.528 zł do 120.000 zł. Niekorzystne zmiany, które płatnicy muszą uwzględniać od tego roku przy rozliczaniu pracowników, dotyczyły natomiast składki zdrowotnej.

Ponadto od 1 lipca 2022 r. – w związku z likwidacją kłopotliwej w rozliczeniach ulgi dla klasy średniej (która również była wprowadzona w ramach zmian podatkowego Polskiego Ładu) doszło do obniżenia stawki podatkowej z dotychczasowych 17% do 12%. Był to efekt wejścia w życie ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265), której nadano miano Polskiego Ładu 2.0.

Nowelizacja w tym zakresie zaczęła obowiązywać od połowy 2022 roku. Mimo to stosowanie obniżonej stawki podatku dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Nie zmieniła się natomiast stawka obowiązująca w II progu podatkowym, która nadal wynosi 32% (od nadwyżki ponad 120.000 zł). W wyniku wprowadzonych tą nowelizacją zmian zlikwidowany został również wprowadzony na początku 2022 roku mechanizm „rolowania” zaliczek na podatek dochodowy.

PIT-2

Zmodyfikowany formularz  PIT-2 od 2023 roku jest właściwy dla następujących wniosków/oświadczeń:

  • w sprawie pomniejszenia zaliczki na PIT o kwotę zmniejszającą podatek,
  • o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem (lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko),
  • w sprawie stosowania podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów,
  • w sprawie zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT,
  • o niestosowanie ulgi dla młodych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT,
  • o niestosowanie pracowniczych kosztów uzyskania przychodów,
  • o rezygnacji ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów,
  • o niepobieranie zaliczek w roku podatkowym.

PIT-11 dla emeryta po osiągnięciu wieku emerytalnego

Pytanie: Pytanie dotyczy wykazywania przychodów na PIT-11 w przypadku, gdy mówimy o emerycie po osiągnięciu wieku emerytalnego, pobierającego emeryturę oraz osiągającego przychód z tytułu umowy o pracę. Zgodnie z opisem do pola 43 wykazujemy tam przychody seniorów po ukończeniu wieku emerytalnego, które są opodatkowane z powodu:

a) braku złożenia wniosku o spełnieniu warunków do zwolnienia PIT-0

b) przekroczeniu limitu przychodów zwolnienia wynikającego z PIT-0 Zwolnienie PIT-0 przysługuje jedynie emerytom, którzy osiągnęli wiek emerytalny, mają prawo do emerytury, ale nie pobierają jej. W związku z tym można domniemywać, że do pola 43 wpisujemy jedynie przychody emerytów, którzy mają prawo do emerytury, ale jej nie pobierają - a co za tym idzie - mają prawo do zwolnienia PIT-0, ale albo przekroczyli limit przychodów zwolnionych albo z pewnych powodów nie złożyli wniosku o spełnieniu wymagań do zwolnienia PIT-0.

Natomiast w przypadku, gdy emeryt osiągnął wiek emerytalny, ma prawo do emerytury i ma prawo do zwolnienia PIT-0, ale nie korzysta z tego zwolnienia, za to pobiera emeryturę jednocześnie uzyskując wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę to wartość tego wynagrodzenia ma wpisać w pola 29-35 czy 43-49?

Odpowiedź: Opodatkowany przychód pracownika należy wykazać w wierszu 3 części E, gdyż:

  • osiągnął on wiek emerytalny i pobiera emeryturę oraz
  • nie złożył oświadczenia o spełnieniu warunków do stosowania „ulgi dla pracujących seniorów”.

Wiersz 3 części E PIT-11 w wersji 29wypełnia się, jeśli płatnik w trakcie roku pobierał od tych przychodów zaliczki na podatek, gdyż:

  • podatnik nie złożył płatnikowi oświadczenia o spełnieniu warunków do stosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT (tzw. ulgi dla pracującego seniora) albo
  • doszło do przekroczenia limitu przychodu zwolnionego od podatku (sumy kwot wykazanych w poz. 109 i 114), gdy zwolnienie było stosowane w trakcie roku;

We wspomnianym wierszu należy wykazać przychody uzyskane przez podatników po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, pod warunkiem że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przychody ze stosunku pracy uzyskane przez podatnika przed ukończeniem ww. wieku płatnik wykazuje w wierszu 1.

Mariusz Pigulski

specjalista w zakresie kadr i płac, ekspert z 20-letnim doświadczeniem

Podstawa prawna

Art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.).

Informacja dla pracowników o PIT-2

Pytanie: Czy pracodawca ma obowiązek poinformowania pracowników o nowym PIT-2 od stycznia br.? Chodzi mi obowiązek informacyjny jak w przypadku np. PPK, gdzie pracodawca musi poinformować o autozapisie.

Odpowiedź: Przepisy nie nałożyły na płatników obowiązku informowania osób zatrudnionych o zmianach w zakresie składania formularza PIT-2 od 2023 r.

Zakład pracy zmniejsza obliczoną miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, jeżeli pracownik złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:

  1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika albo otrzymuje emeryturę lub rentę za pośrednictwem płatnika i złożył wniosek do organu rentowego (EPD-18) o niestosowanie kwoty zmniejszającej;
  2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
  3. nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (działalność gospodarcza, najem/dzierżawa);
  4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
  5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Oświadczenie o wzorze PIT-2 można złożyć w każdym momencie roku podatkowego. Nie składa się go, jeżeli stan faktyczny wynikający z tego, złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.

Od 1 stycznia 2023 roku przepisy pozwalają na:

  • stosowanie kwoty zmniejszającej podatek przez wszystkich płatników, którzy pobierają zaliczki na podatek (m.in.: przez pracodawców i zleceniodawców);
  • dzielenie miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) maksymalnie na 3 płatników w proporcji.

Dzięki powyższemu podatnik może swobodniej decydować o zastosowaniu kwoty wolnej przez płatnika i zamiast jednego płatnika ma możliwość wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.

Zgodnie z wyjaśnieniami resortu finansów, nie trzeba ponownie składać swojemu płatnikowi PIT-2, aby korzystać z kwoty wolnej przy poborze zaliczek od 2023 r. Dotychczasowe wersje formularza PIT-2 nie będą miały zastosowania od 1 stycznia 2023, przy czym dotychczas złożone wersje PIT-2 pozostają w mocy również w 2023 r. Oświadczenia i wnioski zawarte w PIT-2 są wiążące do momentu ich odwołania, czyli nie ma konieczności ich ponawiania. Wyjątek dotyczy wniosku zawartego w PIT-2 w sprawie niepobierania zaliczek, gdyż obowiązuje on wyłącznie na dany rok podatkowy.

Ustawodawca nie nałożył na płatników obowiązku poinformowania osób zatrudnionych o nowym formularzu PIT-2. Oczywiście nie ma przeszkód, aby pracodawca dobrowolnie poinformował o tym zatrudniane przez siebie osoby.

oprac. Leszek Skupski

Podstawa prawna

  • Ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.).

Miesięczna kwota zmniejszająca podatek dla zleceniobiorców

Pytanie: Od 1 stycznia 2023 roku zleceniobiorcy mają prawo do korzystania z miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek. Czy to prawo im przysługuje od wynagrodzeń za grudzień i wypłaconych w styczniu czy dopiero za styczeń wypłaconych w lutym?

Odpowiedź: Przychód z tytułu zatrudnienia powstaje w dacie otrzymania lub postawienia wynagrodzenia do dyspozycji. W przedstawionej w pytaniu sytuacji, przychód pracownika zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia nastąpi w styczniu 2023 r. (wypłata za grudzień) i w związku z tym należy zastosować przepisy podatkowe obowiązujące w styczniu 2023 r.

Od 1 stycznia 2023 r. przy obliczaniu zaliczki na podatek od wynagrodzenia ze zlecenia zleceniodawca pomniejsza zaliczkę o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli zleceniobiorca złoży mu oświadczenie w tej sprawie. W oświadczeniu o stosowaniu ww. pomniejszenia zleceniobiorca może wskazać, że zleceniodawca jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą odpowiednio 1/12 albo 1/24, albo 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Wynagrodzenie z umowy zlecenia zalicza się do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Za  przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze).

W przypadku gdy przychody w ramach zlecenia są uzyskane z praw autorskich i praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw, kwalifikuje się je do przychodów z praw majątkowych.

Do przychodów zleceniobiorcy zalicza się zarówno wynagrodzenie z umowy zlecenia, jak również wartość otrzymanych z tego tytułu świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za moment powstania przychodu u zleceniobiorcy uważa się moment otrzymania wynagrodzenia lub świadczeń niepieniężnych z umowy zlecenia (lub postawienia ich do jego dyspozycji).

Przychody z umowy zlecenia są kwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście również w sytuacji, gdy umowa zlecenia jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Wynagrodzenie z umowy zlecenia i ze stosunku pracy zalicza się do dwóch odrębnych źródeł przychodów, które nie podlegają sumowaniu.

Zaliczka na podatek

Zleceniodawca, który dokonuje świadczeń z tytułu umowy zlecenia, jest obowiązany jako płatnik pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, tj. w wysokości 12% (na wniosek zleceniobiorcy płatnik stosuje wyższą stawkę podatkową, tj. 32%).

Koszty uzyskania przychodów zleceniobiorcy stosuje się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, liczone od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez ubezpieczonego, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (w przypadku m.in. korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami - koszty uzyskania wynoszą 50% uzyskanego przychodu).

Od 1 stycznia 2023 r. przy obliczaniu zaliczki na podatek od wynagrodzenia ze zlecenia zleceniodawca pomniejsza zaliczkę o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli zleceniobiorca złoży mu oświadczenie w tej sprawie (art. 31b ust. 1 ustawy o PDOF w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.).

W oświadczeniu o stosowaniu ww. pomniejszenia zleceniobiorca może wskazać, że zleceniodawca jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą odpowiednio 1/12 albo 1/24, albo 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Oświadczenie to podatnik może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom. W przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika podatnik może złożyć oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, jeżeli łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w danym miesiącu nie przekroczy kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek (w tym również, gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym).

W przypadku uzyskiwania przez podatnika w danym miesiącu od tego samego płatnika przychodów z różnych tytułów, płatnik stosuje do tych przychodów złożone oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, przy czym łączna kwota pomniejszenia zastosowana w tym miesiącu przez tego płatnika nie może przekroczyć kwoty wskazanej w tym oświadczeniu.

Zleceniobiorca może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30.000 zł. W przypadku uzyskania przez podatnika dochodów przekraczających u tego płatnika w roku podatkowym kwotę 30.000 zł, płatnik oblicza zaliczki bez pomniejszania o kwotę zmniejszającą podatek.

Zleceniobiorca może również złożyć zleceniodawcy sporządzony na piśmie wniosek o pobór zaliczek na podatek bez stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające(-y) wpływ na obliczanie zaliczki, płatnik uwzględnia to oświadczenie lub ten wniosek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał. Oświadczenie i wniosek mające(-y) wpływ na obliczenie zaliczki dotyczą również kolejnych lat podatkowych (za wyjątkiem wniosku w sprawie niepobierania zaliczek, który dotyczy danego roku podatkowego).

Monika Smolczewska

Podstawa prawna

Art. 11, art. 13 pkt 8 lit. a, art. 18, art. 31 b i c, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647).

Ulga dla seniora dla pracownika w wieku emerytalnym

Pytanie: Pracownik osiągnął wiek powszechnej emerytury w grudniu 2022 roku (kobieta 60 lat). Czy od stycznia 2023 roku można zastosować ulgę dla seniora na wniosek wiedząc że w czerwcu prawdopodobnie odejdzie na emeryturę. Czy jeśli można, a pracownik nie złoży takiego wniosku w miesiącach, w których ma takie prawo, to czy będzie mógł to rozliczyć w picie rocznym za te pół roku i otrzyma zwrot podatku?

Odpowiedź: Pracownik będzie miał prawo do skorzystania z ulgi dla seniora. Na potrzeby stosowania ulgi dla pracujących seniorów uznaje się, że uprawnienie do emerytury nabywa z chwilą ukończenia 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny.   

Aby skorzystać z ulgi, pracownik musi złożyć pracodawcy oświadczenie o spełnianiu warunków do skorzystania z niej -  nie może pobierać emerytury mimo posiadania do niej prawa. Pracownik pod groźbą odpowiedzialności karnej zobowiązuje się do poinformowania pracodawcy o każdej zmianie mającej wpływ na obliczanie podatku dochodowego. 

W sytuacji w której pracownik uprawniony do ulgi PIT 0 nie złoży oświadczenia i od jego wynagrodzenia pracodawca będzie odprowadzał podatek, jego dochody pracodawca wykaże w PIT 11 (29)  w wierszu 3 w pozycji 43:      

Senior w rozliczeniu rocznym może otrzymać zwrot podatku.

Ulga PIT-0 dla seniorów przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, wykonującym umowę zlecenia lub prowadzącym działalność gospodarczą, które mimo nabycia praw emerytalnych w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego nie pobierają świadczeń, lecz kontynuują zatrudnienie lub prowadzą działalność gospodarczą. Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT wynika, że zwolnione z podatku są przychody otrzymane przez podatnika, który mimo nabycia uprawnienia (prawa) do emerytury / renty, tego świadczenia nie otrzymuje. Tym samym, warunek „nieotrzymywania emerytury / renty” jako warunek do zastosowania ww. zwolnienia podatkowego powinien być spełniony na moment otrzymania przychodu, tj. np. na moment wypłaty wynagrodzenia ze stosunku pracy (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 kwietnia 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.111.2022.2.KF).

Ulga dla seniorów – PIT-0

Zgodnie z art. 21 pkt 154 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są przychody otrzymane przez podatników po ukończeniu 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) uzyskane z:

  • umowy o pracę, stosunku służbowego, pracy nakładczej;
  • umowy zlecenia;
  • pozarolniczej działalności gospodarczej (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt, ulga IP BOX)

– do wysokości 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

Kto może skorzystać z ulgi

Z ulgi mogą korzystać kobiety powyżej 60. roku życia oraz mężczyźni powyżej 65. roku życia, jeżeli nie otrzymują mimo nabycia uprawnienia:

  • emerytury lub renty rodzinnej z KRUS,
  • emerytury lub renty rodzinnej z mundurowych systemów ubezpieczeń,
  • emerytury lub renty rodzinnej z ZUS,
  • świadczeń pieniężnych w związku ze zwolnieniem ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej,
  • uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub upos ażenia rodzinnego.

Na potrzeby stosowania ulgi dla pracujących seniorów uznaje się, że uprawnienie do emerytury nabywa z chwilą ukończenia 60 dla kobiety i 65 dla mężczyzny. Nie ma konieczności składania wniosku do ZUS o emeryturę i otrzymania decyzji. A zatem uprawnienia do świadczenia emerytalnego nie trzeba potwierdzać. To samo dotyczy renty.

Jak skorzystać z ulgi

Aby skorzystać z ulgi, pracownik musi złożyć pracodawcy oświadczenie o spełnianiu warunków do skorzystania z niej -  nie może pobierać emerytury mimo posiadania do niej prawa. Pracownik pod groźbą odpowiedzialności karnej zobowiązuje się do poinformowania pracodawcy o każdej zmianie mającej wpływ na obliczanie podatku dochodowego.

Monika Smolczewska

Podstawa prawna

  • Art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1119).
  • Ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105).

PIT-2 dla obywatela Ukrainy

Pytanie: Od 1 stycznia 2023 r. zatrudniamy pracownicę z Ukrainy, która pobiera ukraińską emeryturę. Czy może ona złożyć u nas PIT-2 oraz czy jej kod ubezpieczenia to 011010?

Odpowiedź: Pracownica Ukrainka może złożyć oświadczenie PIT-2.

Cudzoziemcy są polskimi rezydentami podatkowymi, jeśli mają miejsce zamieszkania na terytorium RP – podlegają wówczas nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli od całości swoich przychodów bez względu na miejsce położenia ich źródeł. Za osobę taką uznaje się również obcokrajowców przebywających na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (w przypadku osób fizycznych jest nim rok kalendarzowy) lub posiadających tu ośrodek interesów życiowych.

Jeżeli chodzi o nierezydentów, jeśli taka osoba będzie osiągał dochody z tytułu zawartej umowy o pracę wówczas takie dochody opodatkowuje się na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym osoba, o której mowa w pytaniu podlega takim samym przepisom podatkowym jak polscy pracownicy. Wówczas, aby pracodawca pobierał prawidłowo zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych obywatelka Ukrainy powinna może złożyć oświadczenie pracownika do celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych PIT-2. Wówczas pracodawca przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych będzie stosował kwotę wolną od podatku w wyliczaniu comiesięcznego wynagrodzenia.

Jeśli chodzi o kod tytułu ubezpieczenia to pracownika – Ukraińca, który pobiera emeryturę ukraińską należy zgłosić z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 10.

Jakub Pioterek

Podstawa prawna

Art. 3 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 148, art. 32 ust. 1g i h ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity - Dz.U. 2022 poz. 583).

Składki na ubezpieczenie zdrowotne w PIT-11

Pytanie: Czy na deklaracji PIT-11 za 2022 rok wykazujemy składki na ubezpieczenie zdrowotne pobrane w 2022 roku. Chodzi o sekcję G punkt 122?

Odpowiedź: Tak, wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne pobranych przez płatnika w 2022 roku należy wykazać w sekcji G formularza PIT-11, w pozycji 122.  

PIT-11 jest informacją o dochodach uzyskanych przez podatnika w poprzednim roku podatkowym, pobranych zaliczkach na podatek, a także o wysokości potrąconych przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. W rozliczeniu za 2022 rok co do zasady obowiązuje formularz PIT-11 w wersji 29, który funkcjonuje od 1 lipca 2022 r. Poprzedni wzór tej informacji, tj. PIT-11 (28) miał zastosowanie do 30 czerwca 2022 r. Natomiast PIT-11 (29) stosuje się za cały ubiegły rok, czyli za okres 1 stycznia 2022 r. – 31 grudnia  2022 r.

Przepisy Polskiego Ładu, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r., zasadniczo pozbawiły podatników możliwości częściowego odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne (przywrócono ją jednak później niektórym przedsiębiorcom). Do końca 2021 roku uprawnienie to przysługiwało m.in. pracownikom na podstawie art. 27b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) – w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru. Pomimo braku prawa do dokonania takiego odliczenia w 2022 roku, w informacji PIT-11(29) za ten okres należy wykazać wysokość składek zdrowotnych potrąconych w tymże roku. Przy czym  płatnik wykazuje tutaj całą pobraną od podatnika składkę zdrowotną (tj. do wysokości 9% podstawy jej wymiaru). Przeznaczone jest do tego pole 122 w części G wspomnianego formularza (zatytułowanej „Informacja o przychodach zwolnionych od podatku, załączniku oraz o pobranych przez płatnika składkach: na ubezpieczenie zdrowotne oraz członkowskich na rzecz związków zawodowych). 

Jak wynika z objaśnień do druku, o którym mowa, składki wykazane w pozycji 122 są uwzględniane w kwocie składek do obliczenia w zeznaniu podatkowym dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci, zgodnie z art. 27f ust. 9 ustawy o PIT.

Mariusz Olech

Podstawa prawna

  • Art. 39 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

PIT-2 dla członka zarządu

Pytanie: Czy w związku z nowym drukiem PIT-2 - członek zarządu powołany uchwałą może wypełnić taki druk? Głownie chodzi o kwotę wolną podzieloną na góra trzech pracodawców- czy w ogóle kwotę wolną można odliczyć od podatku przy powołaniu? ( tak jak od 2023 dla umowy zlecenie i o dzieło)

Odpowiedź: Tak, członek zarządu będzie mógł złożyć oświadczenie PIT-2.

Według znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), której przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2023 r., podatnik składa płatnikowi na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki. Mogą być one składane według ustalonego wzoru – PIT-2.

Po zmianach, PIT-2 będą mogli składać nie tylko pracownicy, ale także osoby uzyskujące przychody z praw majątkowych oraz z działalności wykonywanej osobiście wymienionej w art. 13 pkt 2 i 4-9 updof.

W tym zakresie mieszczą się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 updof).

Płatnik pomniejsza zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia. Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia podatnik może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom. W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

1) 1/12 kwoty zmniejszającej podatek albo

2) 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, albo

3) 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Izabela Nowacka

Podstawa prawna

  • Art. 13 pkt 7, art. 41 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).
  • Art. 1 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.).

PIT-2 składany powtórnie

Pytanie: Czy osoba która złożyła wniosek o stosowaniu ulgi dla seniora w 2022 roku, powinna złożyć również taki wniosek w 2023 roku? Czy jednak obowiązuje ten wniosek złożony w 2022 roku również w 2023 roku?

Odpowiedź: Nie ma konieczności ponownego składania PIT-2 od 2023 r. w sytuacji, gdy oświadczenie osoby zatrudnionej nie ulega zmianie.

Zwolnione z podatku dochodowego są przychody m.in. ze stosunku pracy otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje m.in. emerytury z powszechnego systemu emerytalnego.

Generalnie, z tzw. ulgi dla pracujących seniorów mogą skorzystać osoby, które spełnią następujące warunki:

  • osiągnęły wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
  • pozostają w zatrudnieniu,
  • nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej, lub które mają przyznaną emeryturę, ale jej nie pobierają, ponieważ nie rozwiązały stosunku pracy (mają zawieszone prawo do emerytury).

Płatnik przy poborze zaliczki na podatek uwzględnia powyższe zwolnienie, jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie, że spełnia warunki dla tego zwolnienia.

Oświadczenie na wzorze PIT-2 można złożyć w każdym momencie roku podatkowego. Nie składa się go ponownie, jeżeli stan faktyczny wynikający z tego, złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.

Wycofanie i zmiana złożonego wcześniej oświadczenia lub wniosku następuje poprzez złożenie nowego oświadczenia lub wniosku.

Leszek Skupski

Podstawa prawna

Ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265).

Słowa kluczowe:
PIT-11PIT-2

Numer 275 Maj 2024 r.

Numer 275 Maj 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej