ochrona sygnalistów

Ochrona sygnalistów – 5 wskazówek, jak sprawnie wdrożyć procedury plus wzory dokumentów

Rada Ministrów przyjęła 2 kwietnia 2024 r. projekt ustawy o ochronie sygnalistów. W artykule przedstawiamy, jakie nowe rozwiązania znalazły się w projekcie. Ustawą zajmie się teraz parlament. Chociaż termin na wdrożenie procedur wydłużono do 3 miesięcy, warto zacząć przygotowania już teraz. Sprawdź, na jakie sprawy zwrócić uwagę, aby w sprawnie wdrożyć procedury ochrony sygnalistów, gdy ustawa wejdzie już w życie. Pobierz wzory dokumentów dotyczących sygnalistów.

Zmiany wprowadzone do projektu ustawy przyjętego 2 kwietnia 2024 r. obejmują m.in.:

  • wydłużenie do 3 miesięcy vacatio legis, czyli czasu, który podmioty zobowiązane będą miały na wdrożenie nowych obowiązków;
  • rozszerzenie zakresu naruszeń, które mogą podlegać zgłoszeniu i kwalifikować sygnalistę do ochrony (w tym punkcie zalecana jest szczególna czujność, zakres naruszeń może ulec jeszcze dalekim zmianom);
  • obowiązek określenia w procedurze zgłoszeń wewnętrznych, czy w danej jednostce są respektowane zgłoszenia anonimowe;
  • doprecyzowanie, jak obliczać limit 50 współpracowników, powyżej którego podmiot ma obowiązek wprowadzenia wewnętrznej procedury zgłoszeń.

Ochrona sygnalistów – pojawił się nowy projekt ustawy ważnej dla pracodawców

Dnia 12 kwietnia 2022 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się nowy projekt ustawy o ochronie sygnalistów (z 6 kwietnia 2022 r.). W nowych przepisach pracodawcy znajdą informacje na temat trybu zgłaszania naruszeń, zasady ochrony i podejmowania działań następczych wobec osób zgłaszających naruszenia prawa m.in. przez pracodawców.

Przy ustalaniu regulaminu zgłoszeń wewnętrznych pracodawca będzie stosować procedurę zbliżoną do obowiązującej obecnie przy ustalaniu regulaminu pracy. Jego treść powinna zostać skonsultowana ze związkiem zawodowym.

Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać w ciągu 14 dni od wejścia w życie ustawy. W pierwszej kolejności do stosowania przepisów ustawy będą zobowiązani pracodawcy zatrudniający co najmniej 250 pracowników. Pracodawców zatrudniających pomiędzy 50 a 249 pracowników nowe przepisy mają objąć od 17 grudnia 2023 r.

Przypomnijmy, że celem ustawy jest wdrożenie do polskich przepisów unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Dyrektywa ta zobowiązywała poszczególne państwa członkowskie do wprowadzenia jej postanowień do 17 grudnia 2021 roku. W Polsce jednak przepisy takie dotychczas nie zostały przyjęte.

Za naruszenie prawa uznawane będzie działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące: zamówień publicznych; usług, produktów i rynków finansowych; przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami; bezpieczeństwa transportu; ochrony środowiska; ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego; bezpieczeństwa żywności i pasz; zdrowia i dobrostanu zwierząt; zdrowia publicznego; ochrony konsumentów; ochrony prywatności i danych osobowych; bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych; interesów finansowych skarbu państwa Rzeczypospolitej Polskiej oraz Unii Europejskiej; rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym unijnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.

Ochrona sygnalisty - szkolenia wideo

Ochrona sygnalisty – nowe obowiązki pracodawców

Trwają prace nad projektem polskiej ustawy, której celem jest wdrożenie przepisów unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Nowe przepisy nałożą na pracodawców szereg obowiązków związanych z przyjmowaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń wewnętrznych oraz ochroną sygnalistów. Sprawdź, jakie działania należy podjąć, aby właściwie przygotować się do nowych obowiązków.

  • Którzy pracodawcy będą zobowiązani do stosowania nowych przepisów i od kiedy znajdą one zastosowanie
  • Jakie obowiązki pracodawcy powinni podjąć w celu wykonania nowych przepisów
  • Kim jest sygnalista i jakiego rodzaju zgłoszenia naruszeń będą uzasadniały jego ochronę
  • Czy pracodawca może w regulaminie dopuścić zgłoszenia innego rodzaju niż przewiduje ustawa
  • Co powinien zawierać regulamin zgłoszeń wewnętrznych
  • Czym jest i jakie wymogi powinien spełniać kanał zgłoszeń dla sygnalistów
  • O czym pamiętać organizując kanał wewnętrzny lub zlecając wykonywanie tych obowiązków na zewnątrz organizacji
  • Czy pracodawca może dopuścić przyjmowanie zgłoszeń anonimowych
  • Jakie czynności pracodawca powinien podejmować w ramach działań następczych
  • Jaki zakres danych powinien zawierać zakładowy rejestr zgłoszeń
  • Na czym polega ochrona sygnalisty
  • Jakie sankcje mogą wiązać się z naruszeniem nowych przepisów

Ochrona sygnalistów w zakładach pracy – nowe obowiązki dla pracodawców

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji pojawił się długo wyczekiwany projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, implementujący do polskich przepisów dyrektywę o ochronie sygnalistów. To ważny moment dla wszystkich pracodawców zatrudniających co najmniej 250 pracowników, gdyż to oni w pierwszej kolejności będą musieli realizować nowe obowiązki.

Obowiązki w zakresie kanału zgłoszeń wewnętrznych stosuje się do pracodawcy zatrudniającego co najmniej 50 pracowników, niezależnie od tego, czy jest to pracodawca  z sektora prywatnego czy publicznego (art. 27 projektu ustawy). Próg ten nie ma zastosowania do firm działających z najbardziej wrażliwych sektorach, to jest wykonujących działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobieganiu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska.

Zapis art. 27 to dobra wiadomość dla pracodawców z sektora publicznego. Dyrektywa przewidywała, że wszyscy pracodawcy z tego sektora, niezależnie od poziomu zatrudnienia, powinni zapewnić kanał zgłoszeń wewnętrznych. Dawała jednak możliwość krajom członkowskim zwolnienia z tego obowiązku gminy liczące mniej niż 10.000 mieszkańców oraz pracodawców publicznych zatrudniających mniej niż 50 pracowników. Polski ustawodawca skorzystał z tej możliwości i nałożył obowiązki w zakresie wewnętrznego kanału zgłoszeń tylko na pracodawców mających co najmniej 50 pracowników, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym.