zatrudnianie Ukraińców zmiany

Zatrudnianie Ukraińców – zmiany w prawie, odpowiedzi na pytania

Legalny pobyt obywateli Ukrainy i określonych członków ich rodzin, którzy od 24 lutego 2022 r. przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, zostanie przedłużony do 4 marca 2024 r. A w niektórych przypadkach nawet do 31 sierpnia lub 30 września 2024 r. Sprawdź, co to oznacza dla pracodawcy. Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące zatrudniania Ukraińców w 2023 roku.

Data 4 marca 2024 r. pokrywa się z zakończeniem przedłużonego okresu, w jakim państwa członkowskie Unii Europejskiej zapewniają obywatelom Ukrainy ochronę czasową.

Zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

1.

Wydłużono termin legalnego pobytu obywateli Ukrainy (w tym posiadających Kartę Polaka), którzy w okresie od 24 lutego 2022 r. przybyli legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Termin legalnego pobytu obywateli Ukrainy zostaje przedłużony co do zasady do 4 marca 2024 r. (ze wskazanego dotychczas 24 sierpnia 2023 r.).

2.

W przypadku osób korzystających z wychowania przedszkolnego, realizujących obowiązek szkolny albo obowiązek nauki zgodnie z ustawą – Prawo oświatowe, pobierających naukę w przedszkolu lub szkole w ukraińskim systemie oświaty w trybie kształcenia na odległość lub realizujących od roku szkolnego 2022/2023 naukę w branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej lub szkole dla dorosłych – termin ten zostaje przedłużony do 31 sierpnia 2024 r.,

3.

W przypadku osób przystępujących do egzaminu maturalnego w terminie poprawkowym – legalny pobyt wydłużono do 30 września 2024 r. Wydłużone terminy dotyczą również rodziców lub opiekunów ww. uczących się osób będących osobami niepełnoletnimi.

4.

W związku z ww. wydłużeniem terminu legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terytorium RP, ustawa wprowadza wiele zmian odpowiednio dostosowujących wskazane w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy terminy pozostałych form pomocy tym osobom, w tym np.:

  • · wydłużenie terminów upoważniania wolontariuszy do wykonywania czynności przy nadawaniu obywatelom Ukrainy numerów PESEL,
  • · tymczasowego wykorzystywania obiektów na potrzeby zamieszkania zbiorowego obywateli Ukrainy,
  • · wykorzystywania środków z Funduszu Pomocy (na rzecz pomocy Ukrainie); przedłużenie okresów ważności wydanych obywatelom Ukrainy wiz krajowych, zezwoleń na pobyt czasowy, kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca czy dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”;
  • · przedłużenie terminów do opuszczenia terytorium RP i terminów dobrowolnego powrotu;
  • · przedłużenie okresu dopuszczalnego pobytu na podstawie wizy Schengen w związku z końcem takiej wizy, udzielania zezwoleń na pobyt czasowy nawet pomimo niespełniania wymogów dla otrzymania takiego zezwolenia, niewszczynania postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu;
  • · przedłużenie finansowania realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy (w tym np. zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych);
  • · przedłużenie tworzenia innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowanych organizacyjnie szkołom lub przedszkolom, organizowania bezpłatnego transportu dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy do miejsca, w którym zapewnia się im kształcenie, wychowanie i opiekę, możliwości przyznawania świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym;
  • · przedłużenie możliwości prowadzenia dodatkowej nauki języka polskiego w grupie międzyszkolnej, przydzielania godzin ponadwymiarowych nauczycielom (w tym nauczycielom języka polskiego), szczególnych warunków zatrudnienia na stanowisku pomocy nauczyciela oraz możliwości wykonywania pracy przez osobę pobierającą nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Podstawa prawna: ustawa z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie nazw uczelni służb państwowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz niektórych innych ustaw

Zmiany zostaną także wprowadzone w przepisach przeciwdziałających popadaniu przez obywateli Ukrainy w nielegalny pobyt oraz wspierających legalizację ich pobytu na terytorium Polski. Analogicznemu wydłużeniu do 4 marca 2024 r. ulegną okresy, w których:

  • przedłużeniu z mocy prawa podlegają okresy pobytu i okresy ważności wiz krajowych obywateli Ukrainy;
  • przedłużeniu z mocy prawa podlegają okresy ważności zezwoleń na pobyt czasowy obywateli Ukrainy;
  • przedłużeniu z mocy prawa podlegają terminy na opuszczenie przez obywateli Ukrainy terytorium Polski (na podstawie art. 299 ust. 6 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach);
  • przedłużeniu z mocy prawa podlegają terminy dobrowolnego powrotu (obecnie terminy dobrowolnego wyjazdu) określone w wydanych obywatelom Ukrainy decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu (na podstawie art. 315 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach);
  • przedłużenia z mocy prawa podlegają okresy ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy;
  • pobyt obywateli Ukrainy na terytorium Polski jest uznawany za legalny w związku z zakończeniem okresu dopuszczalnego pobytu krótkoterminowego (na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego);
  • wobec obywateli Ukrainy nie stosuje się w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej określonego w art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach wymogu związanego z wielkością i jakością prowadzonej działalności gospodarczej, jeżeli prowadzą oni działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;
  • stosuje się przepis art. 42a ust. 1 ustawy specjalnej ustanawiający subsydiarną podstawę materialnoprawną udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy obywatelom Ukrainy;
  • można nie wszczynać lub umarzać wszczęte postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu wobec obywateli Ukrainy.