Ekwiwalent pieniężny za urlop. Nagroda jubileuszowa w związku z przejściem na rentę

Maciej Karpiński

Autor: Maciej Karpiński

Dodano: 7 września 2023
Pytanie:

Mam pytanie pracownik przebywał na zasiłku chorobowym do 13.06. od 14.06 oczekiwał na świadczenie rehabilitacyjne (nieobecność usprawiedliwiona niepłatna 14.06–16.07), które nie zostało mu przyznane (decyzja odmowna trafiła do pracodawcy 13.07) w dniu 14.07 pismo do pracownika o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pismo podpisane przez pracownika 17.07. Pracownikowi należy się ekwiwalent za urlop 72 godz. Jakie wynagrodzenie wziąć do wyliczenia ekwiwalentu skoro do 30.06 wynagrodzenie zasadnicze z umowy o pracę wynosiło 3.490,00 + dodatek stażowy 698,00 + premia uznaniowa, składniki te nie było wypłacane, gdyż pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 3 pełne miesiące a w poprzednich częściowo pracował, a częściowo przebywał na zwolnieniu lekarskim. Od 01.07 nastąpiła podwyżka wynagrodzenia do 3.650,00 zł + dodatek stażowy 730,00 zł + premia uznaniowa, które nie zostały wypłacone pracownikowi (nieobecność usprawiedliwiona niepłatna 14.06–16.07). Czy składniki stałe wziąć z nowego angażu z 01.07. a z premią uznaniową cofnąć się do pełnych miesięcy czy wziąć pod uwagę te miesiące w których wypłacane były premie częściowe przez to, że pracownik nie przepracowywał pełnych miesięcy?

Drugie pytanie dotyczy tego samego pracownika. Przez pomyłkę wypłacono temu pracownikowi nagrodę jubileuszową w styczniu zamiast w sierpniu tego roku (w sierpniu mieliśmy wyrównać nagrodę). Jednak ze względu na taki obrót sprawy nagroda w ogóle się nie należy, chociaż pracownik będzie składał wniosek o rentę, a my jako jednostka samorządowa mamy obowiązek wypłacić taką nagrodę na 12 miesięcy wcześniej, gdy umowa rozwiązana zostaje w związku z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę. Czy możemy tylko wyrównać tę nagrodę i wypłacić wtedy, kiedy pracownikowi zostanie przyznana renta czy w ostatnim dniu zatrudnienia?

Odpowiedź:

Poniżej przedstawiono odpowiedzi na zadane pytania.

Ekwiwalent pieniężny za urlop

Zgodnie z § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r.w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. Nr 2, poz.14 ze zm.), składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Zatem przy obliczaniu ekwiwalentu należy uwzględnić stałe składniki wynagrodzenia (wynagrodzenie zasadnicze i dodatek stażowy) w wysokościach obowiązujących w lipcu 2023 r., czyli w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu, czyli w miesiącu, w którym ustaje stosunek pracy (patrz art. 171 Kodeksu pracy).

W myśl § 16 ust. 1 ww. rozporządzenia, składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem stałych składników wynagrodzenia, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu. Zgodnie z § 16 ust. 3 w związku ze stosowanym odpowiednio§ 11omawianego rozporządzenia, jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru ekwiwalentu, poprzedzający miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie określone w § 16 ust. 1, przy ustalaniu podstawy wymiaru ekwiwalentu uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie. Jeżeli pracownik przed nabyciem prawa do ekwiwalentu otrzymał wynagrodzenie określone w § 16 ust. 1 za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru ekwiwalentu, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany. Zatem w przypadku wspomnianej w pytaniu premii uznaniowej (tzw. zmiennego składnika wynagrodzenia), należy uwzględnić kwoty premii uznaniowej wypłacone w trzech najbliższych miesiącach, licząc wstecz od lipca 2023 r.

Nagroda jubileuszowa w związku z przejściem na rentę

Jak stanowi § 8 ust. 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960 ze zm.), w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy pracownikowi samorządowemu, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy. Tak więc w przypadku opisanym w pytaniu, jeżeli w dniu ustania zatrudnienia pracownik będzie miał przyznaną rentę, należy wypłacić mu w tym dniu nagrodę jubileuszową, zaliczając na jej poczet kwotę wypłaconą już wcześniej, w styczniu 2023 r. Jeżeli we wspomnianym dniu pracownik nie będzie miał jeszcze przyznanej renty, a decyzja o jej przyznaniu zostanie wydana już po ustaniu stosunku pracy, to nagrodę jubileuszową należy wypłacić w dniu okazania tej decyzji pracodawcy. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 1 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II PK 136/14), między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do świadczenia może zachodzić także związek funkcjonalny, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty inwalidzkiej, ale nabycie prawa do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy.

Z punktu widzenia nabycia prawa do nagrody jubileuszowej nie ma istotnego znaczenia, czy w analizowanym stanie faktycznym umowa zostanie rozwiązania przez pracodawcę na podstawie art. 53 Kodeksu pracy, czy też za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika.

Podstawa prawna: 
  • § 11, § 15, § 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz.14 ze zm.),
  • Art. 53, art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.),
  • § 8 ust. 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960 ze zm.),
Autor: Maciej Karpiński
Maciej Karpiński

Autor: Maciej Karpiński

Specjalista z zakresu prawa pracy, zarządzania pracownikami i funkcjonowania samorządu terytorialnego. Prawnik. Wykładowca na kursach kadrowo-płacowych. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje m. in. pracę na kierowniczych stanowiskach w działach personalnych banków oraz w komórkach audytu i kontroli, w samorządzie terytorialnym.

Numer 275 Maj 2024 r.

Numer 275 Maj 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej